دوران بارداری – مراحل لقاح، تغذیه و معاینات پزشکی
دوران بارداری، از زمان لقاح تخمک با اسپرم آغاز میشود و با زایمان به پایان میرسد. این دوره، نه ماه به طول میانجامد. در طول دوران بارداری، خانم باردار بایستی تا جایی که میتواند، مراقب خود باشد. به طور کلی حفظ وضعیت سلامتی بدن مادر باردار، بسیار حائز اهمیت است.
مراحل باردار شدن یک خانم
تشخیص زمان دقیق تخمک گذاری و داشتن رابطه جنسی منظم پنج روز قبل و در حین روز تخمک گذاری میتواند شانس باردار شدن را افزایش دهد. میپرسید مراحل باردار شدن چگونه است؟ ریزدونه تمام مراحل را در ادامه برایتان توضیح میدهد.
تخمکگذاری و آمادگی برای لقاح
اولین چیزی که باید برای آمادگی جهت بارداری بدانید زمان دقیق تخمک گذاری در خانم است. تخمک گذاری (Ovulation) فرآیندی است که طی آن یک تخمک بالغ (سلول جنسی خانم) از تخمدان آزاد میشود. پس از رها شدن، تخمک در لوله فالوپ به سمت پایین حرکت میکند و به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت در آنجا میماند و در انتظار بارور شدن مینشیند. اسپرم (سلول جنسی آقا) میتواند تا پنج روز پس از مقاربت، در شرایط مناسب در داخل دستگاه تناسلی خانم زنده بماند. زمانی که اسپرم زنده در لولههای فالوپ در طول تخمک گذاری وجود داشته باشد، شانس باردار شدن بیشتر است.
در یک چرخه قاعدگی ۲۸ روزه، تخمک گذاری معمولاً ۱۴ روز قبل از شروع دوره قاعدگی بعدی اتفاق میافتد. با این حال، طول چرخه هر خانم ممکن است متفاوت باشد و زمان بین تخمک گذاری و شروع دوره قاعدگی بعدی ممکن است فرق داشته باشد. اگر مانند بسیاری از افراد، سیکل قاعدگی ۲۸ روزه ندارید، میتوانید با استفاده از یک تقویم قاعدگی، طول و زمان تخمک گذاری چرخه خود را تعیین کنید. علاوه بر آن، نشانههای زیر میتوانند علائمی از تخمک گذاری باشند:
- تغییر در ترشحات واژن (مخاط دهانه رحم)
- تغییر در دمای پایه بدن
لقاح
لقاح (fertilization یا Conception) یعنی زمانی که اسپرم دیواره تخمک را بشکافد و با آن ترکیب شود. لقاح معمولا در یکی از لولههای فالوپ (این لوله تخمدان را به رحم متصل میکند) اتفاق میافتد و رخ داد آن کاملا بستگی به چرخه قاعدگی خانمها دارد. اگر تخمک بارور شده با موفقیت در لوله فالوپ حرکت کند و در رحم لانه گزینی کند، یک توده سلولی شروع به رشد میکند که طی هفتههای آتی به جنین تبدیل میشود. به عبارتی سادهتر، اگر یک اسپرم در تلاش خود برای بارور کردن تخمک موفق باشد، تخمک بارور شده (که از آن به بعد به آن زیگوت میگویند) به حرکت در لوله فالوپ ادامه میدهد و به دو سلول، سپس چهار سلول و سپس سلولهای بیشتر تقسیم میشود. حدود یک هفته پس از اینکه اسپرم تخمک را بارور کرد، زیگوت به رحم میرود و هنگام ورودش به آن، یک خوشه در حال رشد متشکل از ۱۰۰ سلول به نام بلاستوسیست است. نکته مهم در مورد این مرحله آن است که فرآیند لقاح به شدت کنترل میشود تا اطمینان حاصل شود که تنها یک اسپرم با یک تخمک ترکیب میگردد.
لانه گزینی
بلاستوسیست سپس خود را به پوشش داخلی رحم (آندومتر) میچسباند. این فرآیند چسبندگی، کاشت یا لانه گزینی نامیده میشود. با این حال، تمامی لقاحهایی که رخ میدهند به انجام لانه گزینی منتهی نمیشوند. یعنی گاهی اوقات لانه گزینی اتفاق نمیافتد و خانم، تخمک بارور شده خود را در دوره قاعدگی بعدی حین خونریزی دفع میکند.
تشکیل جنین ابتدایی
به هرحال، اگر لانه گزینی اتفاق بیفتد، سلولها به تقسیم شدن ادامه میدهند؛ حال برخی از این سلولها به جنین تبدیل میشوند و برخی دیگر ساختار جفت را تشکیل میدهند. در این زمان است که بدن مادر شروع به ترشح هورمونهایی میکند تا به بدن بگوید که یک ریزدونه کوچولو در داخل رحم در حال رشد است. این هورمونها همچنین به رحم سیگنال میدهند که به جای ریزش هنگام پریودی، پوشش داخلی خود را حفظ کند تا جنین در آن به زندگی ادامه دهد. به این ترتیب مادرها طی ماههای آینده دیگر دوره قاعدگی نخواهند داشت و این اولین نشانهای است که میگوید شما باردار هستید.
تشکیل و رشد اولیه جنین یک فرآیند پیچیده است. پس از لقاح، زیگوت فرآیند رشد اولیه جنینی را آغاز میکند. طی لقاح، برای به منظور افزایش تعداد سلولها چندین بار تقسیم سلولی اتفاق میافتد تا یک بلاستوسیست تشکیل شود. در این زمان جنین از مادر و پدر خود ماده ژنتیکی و صفات آیندهاش را دریافت کرده است و دیگر راهی برای تغییر آنها وجود ندارد.
در فیلم زیر، به طور کامل، روند بارداری را از اقدام به بارداری تا رشد کامل جنین میتونید ببینید. از زمان وارد شدن اسپرمها به داخل بدن زن، تا لحظه لقاح و بزرگ شدن جنین، همراه با توضیح زیرنویس، در این فیلم آورده شدهاست.
مشاهده دوره زایمان برای شما مادر باردار عزیز توصیه میشه، چون به شما کمک می کنه تا با روند زایمان آشنا بشید و یک زایمان با خاطره قشنگ داشته باشید. برای مشاهده دوره روی عکس زیر کلیک کنید
بارداری به دو دسته تقسیم میشود:
۱- بارداری طبیعی
اگر خانم باردار مشکلات جسمانی نداشتهباشد، جزو خانمهای باردار طبیعی محسوب می شود.
۲- بارداری پرخطر
اگر دارای مشکلاتی چون دیابت در دوران بارداری باشد، یا دچار مشکلاتی چون دهانه رحم باشد، بارداری او با چالش مواجه میشود. در این حالت از وضعیت طبیعی خارج میگردد. در این گونه موارد، باید تا آخر دوره بارداری و زمان زایمان، به طور مرتب، وضعیت خانم باردار چک شود. گاهی ممکن است که پزشک تشخیص بدهد، وضعیت جنین خوب نیست، یا دچار سندرم داون است، در این شرایط تصمیم گرفته میشود که به حاملگی پایان داده شود و جنین سقط گردد.
چه اتفاقی منجر به باردار شدن یک خانم می شود؟
شروع بارداری چون دیگر مراحل زندگی یک معجزه محسوب شده و این نشان دهنده شکوه خلقت است. هنگامی که بین مرد و زن آمیزش جنسی برقرار می شود، اسپرم مرد وارد بدن زن شده و پس از گذشت از دهانه رحم، به لوله فالوپ می رسد.
میلیاردها اسپرم در طی یک آمیزش جنسی وارد بدن زن میشود و تعداد بسیار بالایی از این اسپرمها، توسط ترشحات رحمی بدن زن از بین میروند و تنها تعداد بسیار کمی از اسپرمها میتوانند به سلامت از گردنه رحم عبور کرده و خود را به تخمک برسانند. با این حال غشای خارجی تخمک نیز تعداد بسیار بالایی از اسپرمها را نابود میسازد. اگر یک اسپرم آنقدر خوش شانس باشد که بتواند غشای سلولی را رد کرده و با تخمک لقاح کند، بارداری آغاز میگردد.
علائم حامله شدن یک خانم چیست ؟
علائم اولیه بارداری معمولا در هفتههای ۴ تا ۶ بارداری (۱ ماه پس از لقاح) دیده میشوند. این علائم میتوانند برخی یا تمام موارد زیر باشند:
- عدم وقوع پریود مهمترین علامت بارداری است؛ پس اگر سیکل قاعدگی ماهانه منظمی دارید، اولین و مطمئن ترین علامت بارداری عقب افتادن پریودتان است. در چند هفته اول بارداری ممکن است خونریزی مشابه یک پریودی بسیار خفیف همراه با لکه بینی داشته باشید. از دست دادن مقدار کمی خون را با نام خونریزی لانه گزینی میشناسند.
- ممکن است احساس بیماری همراه با تهوع و به هم ریختگی وضعیت معده داشته باشید. اگرچه این اختلال را معمولا با نام بیماری صبحگاهی میشناسند، اما برای بارداری استفراغ و حالت تهوع ممکن است در هر زمانی از شبانه روز اتفاق بیفتد.
- در دوران بارداری احساس خستگی یا بی حالی به خصوص در طول ۱۲ هفته اول و بعد از آن معمول است. تغییرات هورمونی در بدن شما در این زمان میتواند باعث ایجاد احساس خستگی، بیماری، حساس شدن روحیه و ناراحتی شود.
- سینه درد در اوایل بارداری نیز بسیار رایج میباشد. سینههای مادر ممکن است طی این دوران بزرگتر و حساس شوند (درست مانند قبل از پریود) و گاهی ممکن است احساس گزگز در آنها به وجود بیاید.
- رگهای بدن ممکن است بیشتر از روی پوست قابل مشاهده باشند و نوک سینهها نیز احتمالاً تیره و برجسته شوند.
- نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول احساس میشود، به ویژه در طول شب.
- ممکن است در اثر تغییرات بدن، دچار یبوست شوید.
- میزان ترشحات واژن بیشتر میشود (بدون هیچ گونه درد یا سوزش و بوی بد)
- طعمها، بوها و هوسهای عجیب و غریب در مادر احساس خواهد شد
- در اوایل بارداری، ممکن است متوجه شوید که دیگر به خوردن برخی غذاها یا نوشیدنیهایی که قبلاً از آنها لذت میبردید، علاقه ندارید.
- طعم عجیبی در دهان مادران ایجاد میشود که برخی آن را مانند طعم فلز توصیف میکنند. توصیه می شود مقاله تغییرات بدن در سه ماهه اول بارداری را مطالعه کنید.
- با گذشت هفتههای بیشتر، مادر هوس غذاهای جدید میکند
- به بوهای خاصی حساستر میشوید، به عنوان مثال بوی غذا یا نوشیدنی
جنسیت جنین
جنسیت جنین به اسپرم مرد بستگی دارد. اگر اسپرمی که با تخمک لقاح کردهاست دارای کروموزوم X باشد، دختر و اگر y باشد، جنسیت جنین پسر میشود. قبل از بارداری، راهکارهایی به منظور افزایش احتمال برای دختر یا پسر دار شدن وجود دارد.
مراقبتهای پزشکی در ابتدای بارداری
به محض اطلاع از شروع بارداری باید تحت نظر متخصصین مرتبط قرار بگیرید. مراقب باشید که اگر بیماری ژنتیکی خاصی دارید و احتمال دارد که به فرزندتان منتقل شود، در اسرع وقت با متخصصین ژنتیک ارتباط بگیرید. مراقبتهای پزشکی از هفتههای ابتدایی با انجام سونوگرافی جهت مشاهده ساک بارداری شروع میشوند. بعد از آن متخصصین زنان و زایمان برایتان ویتامینهایی از جمله اسید فولیک با دوز مناسب و ویتامین د۳ را جهت مصرف تا هفته ۱۶ بارداری تجویز میکنند. به یاد داشته باشید که به هیچ وجه هیچگونه مولتی ویتامین و ماده معدنی را طی ۱۶ هفته اول بصورت خودسرانه مصرف نکنید. همچنین برای مراقبتهای بیشتر به موارد زیر توجه نمایید:
- اگر باردار هستید و خونریزی دارید، از انجام رابطه جنسی و تحریک سینهها شدیداً پرهیز کنید.
- از مصرف داروهای گیاهی و دمنوشهای جداً خودداری نمایید.
- اگر قرص یا داروی خاصی مصرف میکنید، حتما به متخصص زنان خود اطلاع دهید.
- از جابه جا کردن وسایل سنگین بپرهیزید.
- برای غربالگریهای بارداری که از هفته ۱۱ شروع میشوند، برنامه ریزی کنید.
اگر به تازگی مادر شده اید، یا در فکر مادر شدن هستید، شاید بخواهید در مورد شیردهی بیشتر بدانید. یک راه عالی برای یادگیری در مورد شیردهی، مشاهده دوره شیردهی به نوزاد است. برای مشاهده دوره روی عکس زیر کلیک کنید
چه زمانی جنین دوقلو و یا چندقلو می شود؟
دو قلو و یا چند قلو شدن جنین، به دو شکل همسان یا ناهمسان ایجاد میشود. اگر یک اسپرم با یک تخمک که به صورت اتفاقی تقسیم شدهاست، لقاح کند، بارداری به صورت دوقلوی همسان اتفاق میافتد، اما اگر در هنگام لقاح، به جای یک تخمک، دو تخمک آزاد گردد، حاملگی به صورت بارداری دوقلوی ناهمسان تشکیل میگردد. همین عامل در هنگام بارور شدن به صورت چند قلویی نیز وجود دارد. هنگامی که تخمک خود تقسیم شود، همسان و وقتی دو یا چندین تخمک آزاد گردد، بارداری به صورت ناهمسان خواهد بود. در ادامه با ریزدونه همراه باشید تا برای شما از عوامل موثر در بارداری بگوییم.
باردار شدن، به چه عواملی بستگی دارد؟
دوران بارداری طبیعی و سالم به عوامل متعددی بستگی دارد، یکی از این عوامل، سن مادر است. بهترین سن برای بچه دار شدن، قبل از ۳۵ سالگی میباشد. بعد از این سن، کیفیت تخمکها کاهش مییابد. همچنین تحقیقات نشان دادهاست که کیفیت اسپرم در مردهایی که بیش از ۴۰ سال دارند نیز کاهش یافتهاست. پس سن نقش بسیار کلیدی در یک بارداری سالم دارد. هرچند خانمهایی بودند که بالای ۳۵ سال باردار شدهاند و بارداری سالمی داشتهاند، اما بهتر است اگر شرایطش را دارید، تا قبل از این سن اقدام به بارداری کنید.
مصرف سیگار و دخانیات ممنوع!
یکی دیگر از عوامل موثر در بارداری، مصرف دخانیات است. مردانی که سیگار میکشند و یا دخانیات دیگری چون قلیون استفاده میکنند، از کیفیت اسپرم خود میکاهند و بارداری را با خطر مواجه میکنند. جالب است که بدانید لب شکری شدن نوزاد تازه متولد شده، با سیگاری بودن مادر باردار در هنگام بارداری، بی ربط نیست. پس اگر سلامت نوزادتان برای شما حائز اهمیت است، مصرف سیگار و دخانیات را ترک نمایید.
بهترین زمان برای آمیزش جنسی جهت باروری
برای آن که بهترین زمان رابطه جنسی خود را به منظور افزایش احتمال بارداری پیدا کنید، اول باید دوره پریودی خود را محاسبه نمایید. از اولین روز پریود قبلی شما تا اولین روز پریود بعدی، دوره عادت ماهیانه شما نام میگیرد. روز ۱۲ تا ۱۶ این دوره، زمان آزاد سازی تخمک است. به طور دقیق بخواهیم بگوییم، در بسیاری از خانمها، این روز، چهاردهمین روز دوره میباشد.
خبر خوب آن است که در این روز تخمک شما آزاد میشود و تا چند ساعت تنها زنده میماند. پس در طول زنده ماندن تخمک بایستی لقاح انجام میشود. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری از این دوران به دست آورید، دیدن فیلم بارداری در دو دقیقه را از دست ندهید.
جدول ماههای بارداری
بارداری کامل یک خانم، معادل ۹ ماه و ۱۰ روز ، معادل ۴۰ هفته کامل است.
| ۴ هفته و ۲ روز | معادل ۳۰ روز | یک ماه تمام |
| ۸ هفته و ۴ روز | معادل ۶۰ روز | دو ماه تمام |
| ۱۲ هفته و ۶ روز | معادل ۹۰ روز | سه ماه تمام |
| ۱۷ هفته و ۱ روز | معادل ۱۲۰ روز | چهار ماه تمام |
| ۲۱ هفته و ۳ روز | معادل ۱۵۰ روز | پنج ماه تمام |
| ۲۵ هفته و ۵ روز | معادل ۱۸۰ روز | شش ماه تمام |
| ۳۰ هفته | معادل ۲۱۰ روز | هفت ماه تمام |
| ۳۴ هفته و ۲ روز | معادل ۲۴۰ روز | هشت ماه تمام |
| ۳۸ هفته و ۴روز | معادل ۲۷۰ روز | نه ماه تمام |
مترجم: دکتر سارا فرخی مشاور ژنتیک
منابع
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
لایو چکاپها و علائم خطر در دوران بارداری
آهنگ موتزارت برای افزایش هوش جنین + لینک دانلود
موسیقی آرامش بخش و لایت در بارداری برای جنین
لایو با متخصصین: تغذیه در بارداری ـ همراه با کارشناس مامایی
لایو با متخصصین: دیابت بارداری ـ همراه با کارشناس ارشد رژیم درمانی
مطلب خوبی بود من تو سه ماه اول بارداری هستم و برای زایمان نگرانم و نمیدونم زایمان طبیعی خوبه یا سزارین ..هر کسی تجربه ای داره پزشکم طبیعی رو پیشنهاد میده مگر شرایط کوچولوم فرق کنه اون وقت سزارین بشه نمیدونم چکار کنم این استرس از من دور بشه
سلام مامان ریزدونهای عزیز. مبارک باشه مادر شدنتون. خداروشکر که این مطلب کمک کننده بود براتون. من پیشنهاد میکنم که حتما در بخش ویدیوها، آرشیو لایو با متخصصین برید و در قسمت لایوهای زایمان، لایوهای مربوط به زایمان طبیعی و سزارین که با حضور متخصصین و کارشناسان باتجربه و معتمد برگزار شده است را حتما ببینید که خیلی بهتون کمک میکنه. به این شرط که هم مامان هم بچه از نظر فیزیکی و سلامتی در شرایط خوبی باشند، اولویت با این است که زایمان به صورت طبیعی انجام شود. هرچند که برای انجام زایمان نیاز است که مادر حتما از نظر فکری و روحی آمادگی انجام زایمان طبیعی را داشته باشد. دوره آمادگی برای زایمان ریزدونه در حال به روز رسانی هست و به زودی روی سایت ریزدونه قرار میگیرد. در این دوره که توسط متخصصین چسترفیلد بیمارستان رویال انگلستان تهیه شده، متخصصین و کارشناسان این بیمارستان، به مادر، راههای غلبه بر استرس روانی را یاد میدهند. نیاز هست که با مادرانی که تجربه خوبی از زایمان طبیعی داشتند صحبت کنید و ازشون بپرسین که در پیش از زمان زایمان و در هنگام زایمان چه کارهایی انجام دادند. در طی صحبت با این افراد به یکسری الگوهای ثابت میرسید که میتونید با بهره گیری از اون تجربیات، هم استرس هاتون را کاهش بدین(چون با چشم خودتون دیدین که افرادی به راحتی از پسش براومدن) هم اینکه خودتان را از نظر فیزیکی آماده کنید. دقت کنید که سزارین یک جراحی محسوب میشود، و توصیه میشود تا زمانی که نیاز نبود، زایمان به صورت سزارین انجام نشود.